De mannetjes, schattige zwart met witte eendjes met een grappig kuifje! De vrouwtjes zijn egaal bruin met lichtere flanken. De vrouwtjes hebben ook een kuifje, maar die is wel wat kleiner dan bij de mannen. Opvallend zijn de mooie gele ogen, bij beide geslachten.

Je ziet ze vaak dobberen met groepjes bij elkaar op diep water. Ze leven van waterplantjes en van de diertjes die daartussen leven. Hij is wat kleiner van formaat als de Wilde- en de Krakeend. Ze hebben meer het formaat van de Topper. De kuifeend is een echte duiker, wanneer je ze observeert zie je ze ook regelmatig naar eten duiken. Ze leven meer op het water dan op het land, dit komt omdat de voeten wat naar achteren zijn geplaatst, en ze daardoor sneller in het water zich voortbewegen dan aan land. Ze kunnen ook wat langer onder water blijven dan andere eenden en daardoor ook wat dieper duiken.

Hun nest bouwen ze in de buurt van water, verborgen in het gras of andere begroeiing op de oever. (6-12 eitjes)